آینده بدون پلاستیک برای شهرهای جهان امری محال و البته نسبتا نامطلوب بهنظر میرسد، با این حال آنچه بدیهی است اینکه سراسر جهان بهطور مثبت در مسیر کاهش وجود مواد پلاستیکی هستند. شانتو، Touqiao، کزون، هوییآن و توسان بهترین تدابیر را برای مقابله با بحران پلاستیک پیاده کردهاند.
به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، مصرف پلاستیک در سراسر جهان به علت ضرورت استفاده از آن نسبت به سایر مواد بسیار بالا است و همین امر بحران آلودگی پلاستیکی را در سراسر جهان شدت بخشیده است. قیمت پایین، تنوع در رنگ، استقامت، انعطاف، وزن، قابلیت شکلگیری و دوام از مهمترین ویژگیهای پلاستیکی بهشمار میرود که جایگزینی کامل آن را با سایر مواد برای رفع نیازهای بشر غیرممکن کرده است. تولید مواد پلاستیکی مستلزم مصرف سوختهای فسیلی است، ضمن اینکه خود مواد پلاستیکی باعث آلودگی محیط زیست میشود.
مدیران در سراسر جهان در تلاش هستند مصرف مواد پلاستیکی و همچنین تولید آن را به صفر برسانند. البته به نظر میرسد که این هدف دستنیافتنی و بسیار نامطلوب باشد چرا که پلاستیک در صنایع مختلف مانند تولید ابزارهای الکترونیکی، خودروها، وسایل مورد استفاده آشپزخانه، تجهیزات پلاستیکی و اسباببازیها نقش اساسی را ایفا میکند. تاکنون هیچ ماده جایگزینی با این همه قابلیت برای پلاستیک کشف نشده است و به همین دلیل، حذف کامل آن میتواند مشکلات بسیاری را به وجود بیاورد. با این حال، مدیران در شهرهای مختلف جهان عزم خود را جزم کردهاند مصرف مواد پلاستیکی را تا حد ممکن کاهش دهند و در صورت امکان از مواد دیگر برای ساخت تجهیزات بهره بگیرند. در ادامه به معرفی موفقترین شهرهای جهان در مقابله با بحران پلاستیک میپردازیم و بر تدابیر هر یک تمرکز میکنیم.
شانتو در چین
نایلونهای کشاورزی که برای پوشش محصولات هنگام پرورش مورد استفاده قرار میگیرد، مهمترین منبع آلودگی پلاستیکی در شهر زراعی شانتو در چین بهشمار میرود که اغلب پس از برداشت محصول راهی آبهای اطراف یا در بهترین حالت ممکن، سطلهای زباله خانگی میشود و آلودگی آزاردهنده محیط را به دنبال دارد. بدیهی است که همین مواد پلاستیکی در صورت بازیافت میتواند علاوه بر کمک به کاهش آلودگی محیط زیست در رونق اقتصاد مدور نیز سهیم باشد که مدیران شانتو در این زمینه بسیار موفق عمل کردهاند. در این راستا، مدیران استراتژی خرید نایلونهای کشاورزی و سایر ابزارهای پلاستیکی را از در منازل کشاورزان شهر آغاز کردهاند و هزینهای ۲۰ درصد بیشتر نسبت به نرخ بازار به ازای دریافت آنها به کشاورزان تحویل میدهند. فرآیند بازیافت این مواد پلاستیکی پس از جمعآوری در یک مرکز بزرگ و پیشرفته انجام و از نایلونهای کشاورزی، مواد پلاستیکی جدیدی تولید میشود.
شهرک Touqiao در چین
شهرک Touqiao در چین میزبان تولیدکنندگان بیشمار تجهیزات پزشکی است که مواد پلاستیکی مورد نیاز برای تولید در آنها از ضایعات پلاستیکی منازل و آگهیهای تبلیغاتی تأمین میشود. این مواد در یک نیروگاه ذوب میشود و سپس برای تولید تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر این، مواد پلاستیکی زراعی دور انداخته در زمینهای کشاورزی پس از برداشت محصولات نیز نقش مهمی در تأمین پلاستیک مورد نیاز برای تولید تجهیزات پلاستیکی شهر ایفا میکند، ضمن اینکه در کاهش چشمگیر انباشتگی مواد پلاستیکی در دفنگاههای زباله و آلودگی محیط زیست بسیار اثربخش بوده است.
کزون در فیلیپین
توسعه فروشگاههای Sari-Sari که به معنای «متنوع» است رویکرد اصلی مدیران کزون برای حل بحران آلودگی پلاستیکی بهشمار میرود که بسیار موفق بوده است. اجرای این رویکرد به منظور تحقق هدف صفر تولید مواد پلاستیکی یا دست کم تولید مواد پلاستیکی از پسماندها و فروش آنها با قیمت بسیار مناسب به مردم اجرا میشود و جالب اینکه فرآیند تولید کاملاً دوستدار محیط زیست است. در پیادهسازی این استراتژی تمام مردم شهر سهیم هستند به این صورت که مواد پلاستیکی قابل بازیافت خود را به فروشگاههای Sari-Sari سراسر شهر تحویل میدهند تا از آنها برای تولید ظروف پلاستیکی متنوع برای سایر شهروندان مورد استفاده قرار گیرد. اجرای این رویکرد میتواند تنوع استفاده دوباره از مواد پلاستیکی را برای به صفر رساندن انباشتگی آنها در محیطهای شهری به تصویر بکشد و از این طریق، نهتنها تولید مواد پلاستیکی جدید را کاهش دهد، بلکه در به حداقل رساندن آلودگی محیط زیست نقش مهمی ایفا کند.
هوییآن در ویتنام
برنامهریزان هوییآن در ویتنام به منظور حل بحران آلودگی پلاستیکی شهر به احداث ۵۴ گلخانه در سراسر شهر پرداخته و در آن کارکنانی را برای تفکیک ضایعات پلاستیکی از سایر پسماندها و تولید سطلهای زباله از مواد پلاستیکی استخدام کردهاند. سطل زبالههایی که به این روش تولید میشود برای جمعآوری ظروف پلاستیکی یک بار مصرف و ضایعات کمارزش مورد استفاده قرار میگیرد، ضمن اینکه خلاقان شهر از آنها برای تولید مبلمان شهری و پنلهای قابل استفاده بهره میگیرند. اقدام هوییآن برای حل مشکل آلودگی پلاستیکی علاوه بر موارد نامبرده در افزایش آگاهی مردم از بحران حاکم در شهر نقش مهمی ایفا کرده و آنها را به کاهش استفاده از مواد پلاستیکی غیرضروری در زندگی روزمره خود و همچنین همکاری برای بازیافت آنها سوق داده است.
مواد پلاستیکی کمارزش شامل کیسههای پلاستیکی، قلابها و تورهای ماهیگیری، مواد پلاستیکی سخت، فومهای شناور، جعبههای فومی، ظروف استروفیمی، قطعات پلاستیکی بسیار محکم و سایر مواد مشابه است که حدود ۳۰ درصد از ضایعات پلاستیکی روزمره هوییآن را تشکیل میدهد.
توسان در آمریکا
تبدیل مواد پلاستیکی پسماند به آجرهای مورد استفاده در ساخت سازههای شهری مهمترین و اثربخشترین استراتژی مدیران توسان در ایالت آریزونا در آمریکا برای حل بحران آلودگی پلاستیکی بوده است. در این رویکرد که قرار است به مدت چهار سال اجرا و در صورت اثربخشی بهطور دائم پیاده شود، مواد پلاستیکی به آجرهای رنگی تبدیل میشود. مواد پلاستیکی قابل بازیافت شهری در کانتینرهای بسیار بزرگی که در قسمت پشتی هر ساختمان تعبیه شده است توسط کارکنان شهرداری جمعآوری و به مرکز بازیافت منتقل و سپس از آن برای تولید بلوکها و آجرهای مورد نیاز برای ساخت سازههای جدید بهره گرفته میشود.
موفقیت این پروژه در همان مراحل اولیه به حدی زیاد بود که مدیران را به احداث دو مرکز جدید برای بازیافت مواد پلاستیکی و تولید آجرهای ساختمانی سوق داده و با وجود صرف هزینه بسیار بالا برای این منظور، مزایای اقتصادی بسیاری را برای شهر به دنبال داشته است.